Esse est percipi.
Գոյությունը ընկալման մեջ է...
Ջորջ Բարկլին (1685-1753թթ.) նշանավոր անգլիացի
փիլիսոփա է, Իռլանդիայի Կլոյն քաղաքի եպիսկոպոսը, ով հեղինակն է հոգեւոր սուբստանցի
ակտիվության, աստվածային էության մեջ գաղափարների նախաստեղծ վիճակում գտնվելու հայեցակարգերի:
"Տրակտատ մարդկային իմացության սկզբունքների
մասին" աշխատությունը Ջորջ Բարկլիի առանցքային ստեղծագործություններից է, որում
փիլիսոփան առաջ է քաշում ոչ-մատերիալիստական ուսմունքը: Նրա կարծիքով՝ մարդկային իմացության
օբյեկտները կամ մեր զգայարաններին իրապես դրոշմված գաղափարներ (ideas) են, կամ հոգու
կողմից կրքերի ու գործողությունների դիտարկման ժամանակ ընկալվող գաղափարներ, հիշողության
եւ երեւակայության կողմից կազմվող գաղափարներ եւ կամ էլ սրանց որեւէ համակցությունը:
Իմացության օբյեկտների այս ողջ բազմազանությունը
ընկալվում եւ ճանաչվում է ակտիվ էության՝ մտքի, ոգու, հոգու կամ եսի (myself) կողմից,
որը նաեւ պատասխան գործողություններ է իրականացնում: Ըստ Բարկլիի տեսության՝ գաղափարի
գոյությունը նրա ընկալված լինելու մեջ է: Երեւակայության կողմից ստեղծված մեր մտքերը,
կրքերը, գաղափարները հոգուց դուրս չեն կարող գոյություն ունենալ: Զգայելի որակի esse-ն՝
գոյությունը, այդ որակի percipi-ն է՝ ընկալումը: Այս ոլորտում անկարելի է կիրառել վերացարկումը,
այսինքն չի կարելի զատել զգայելի օբյեկտները դրանց ընկալումից՝ պատկերացնելով որ դրանք
գոյություն ունեն առանց ընկալվելու: Ողջ շրջակա աշխարհը գոյություն ունի մեզ համար,
որովհետեւ ընկալված է մեր կողմից: